Tại sao bạn bị ù tai? Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân gây ù tai do tuổi già, tiếp xúc với tiếng ồn, hoặc thói quen sinh hoạt. Tiếng ù tai thường chỉ cảm giác mình bạn cảm nhận thấy và rất khó để chia sẻ với mọi người.

Ù tai là gì?

Ù tai là khi bạn cảm giác thấy có âm thanh ở một hoặc cả hai tai. Tiếng ồn bạn nghe thấy khi bị ù tai không phải do âm thanh bên ngoài gây ra và người khác thường không nghe thấy. Ù tai là một vấn đề hay gặp trong xã hội. Theo ước tính, ảnh hưởng đến khoảng 15% đến 20% số người, đặc biệt phổ biến ở người lớn tuổi.

Ù tai thường do một tình trạng tiềm ẩn. Chẳng hạn như mất thính lực do tuổi tác, chấn thương tai hoặc vấn đề với tim mạch. Chứng ù tai được cải thiện khi điều trị nguyên nhân cơ bản hoặc bằng các phương pháp trị liệu làm giảm hoặc che bớt tiếng ồn.

Triệu chứng

Ù tai thường được mô tả giống như tiếng chuông trong tai, mặc dù không có âm thanh bên ngoài. Tuy nhiên, ù tai cũng có thể gây ra các loại tiếng ồn ảo khác trong tai của bạn, bao gồm:

• Ù
• Gầm rú
• Tiếng click
• Tiếng rít
• Ầm ầm

Hầu hết những người bị ù tai mà chỉ người mắc mới nghe được. Tiếng ồn của ù tai có thể khác nhau về cao độ từ tiếng gầm nhỏ đến tiếng rít cao. Bạn có thể nghe thấy ở một hoặc cả hai tai. Trong một số trường hợp, âm thanh có thể lớn đến mức cản trở khả năng tập trung hoặc nghe âm thanh bên ngoài của bạn. Ù tai có thể xuất hiện mọi lúc, hoặc có thể đến rồi biến mất.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, ù tai có thể xảy ra như một tiếng động nhịp nhàng hoặc tiếng rít, thường xảy ra cùng nhịp với nhịp tim của bạn. Điều này được gọi là ù tai rung động. Nếu bạn bị ù tai liên tục, bác sĩ có thể nghe thấy tiếng ù tai của bạn khi khám bệnh (ù tai khách quan).

Khi nào đến gặp bác sĩ

Một số người không mấy bận tâm đến chứng ù tai. Đối với những người khác, ù tai làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của họ. Nếu bạn bị ù tai khiến bạn khó chịu, hãy đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra nội soi tai cho bạn. Và nếu cần thiết, bạn sẽ được chỉ định đi đo thính lực

Hẹn gặp bác sĩ của bạn nếu:

• Bạn bị ù tai sau khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh, và chứng ù tai của bạn không cải thiện trong vòng một tuần.

Đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt nếu:

• Bạn bị giảm thính lực hoặc chóng mặt kèm theo ù tai.
• Bạn đang bị lo lắng hoặc trầm cảm do chứng ù tai của mình.

Nguyên nhân

Nguyên nhân phổ biến gây ù tai

Ở nhiều người, ù tai là do một trong những nguyên nhân sau:

• Mất thính lực. 

Có những tế bào lông nhỏ, mỏng manh ở tai trong (ốc tai) di chuyển khi tai bạn nhận được sóng âm thanh. Chuyển động này kích hoạt các tín hiệu điện dọc theo dây thần kinh từ tai đến não của bạn (dây thần kinh thính giác). Bộ não của bạn diễn giải những tín hiệu này thành âm thanh.

Nếu các sợi lông bên trong tai trong của bạn bị cong hoặc gãy có thể làm “rò rỉ” các xung điện ngẫu nhiên đến não của bạn, gây ra chứng ù tai. Hiện tượng sợi lông bị tổn thương xảy ra khi bạn già đi hoặc khi bạn thường xuyên tiếp xúc với âm thanh lớn.

• Nhiễm trùng tai hoặc tắc nghẽn ống tai. 

Ống tai của bạn có thể bị tắc do tích tụ chất lỏng (nhiễm trùng tai), ráy tai, bụi bẩn hoặc các vật lạ khác. Sự tắc nghẽn có thể làm thay đổi áp suất trong tai của bạn, gây ra chứng ù tai.

• Chấn thương đầu hoặc cổ. 

Chấn thương đầu hoặc cổ có thể ảnh hưởng đến tai trong, dây thần kinh thính giác hoặc chức năng não liên quan đến thính giác. Những chấn thương như vậy thường chỉ gây ù tai ở một bên tai.

• Thuốc men. 

Một số loại thuốc có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm chứng ù tai. Nói chung, liều lượng thuốc này càng cao, chứng ù tai càng trở nên tồi tệ hơn. Thường thì những tiếng ồn không mong muốn sẽ biến mất khi bạn ngừng sử dụng các loại thuốc này.

Các loại thuốc gây ù tai bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và một số loại thuốc kháng sinh, thuốc điều trị ung thư, thuốc lợi tiểu, thuốc trị sốt rét và thuốc chống trầm cảm.

Các nguyên nhân khác của ù tai

Các nguyên nhân ít phổ biến hơn bao gồm các vấn đề về tai khác, bệnh mạn tính, chấn thương hoặc tình trạng ảnh hưởng đến các dây thần kinh trong tai hoặc trung tâm thính giác trong não của bạn.

• Bệnh Meniere.

 Ù tai có thể là dấu hiệu ban đầu của bệnh Meniere. Đây là bệnh lý rối loạn tai trong do áp suất dịch tai trong bất thường gây ra.

• Rối loạn chức năng ống Eustachian. 

Trong tình trạng này, ống vòi tai của bạn nối tai giữa với họng của bạn luôn mở rộng. Dịch sẽ qua ống vào tai giữa làm cho tai của bạn bị đầy.

• Thay đổi xương tai.

 Cứng xương trong tai giữa (xơ cứng tai) có thể ảnh hưởng đến thính giác và gây ù tai. Tình trạng này gây ra bởi sự phát triển bất thường của xương, có xu hướng di truyền.

• Co thắt cơ ở tai trong. 

Các cơ ở tai trong có thể co thắt dẫn đến ù tai, giảm thính lực và cảm giác đầy tai. Điều này đôi khi xảy ra mà không có sự giải thích rõ ràng. Nhưng cũng có thể do các bệnh thần kinh gây ra, bao gồm cả bệnh đa xơ cứng.

• U thần kinh âm thanh hoặc các khối u khác ở đầu và cổ. 

U thần kinh âm thanh là một khối u không phải ung thư (lành tính) phát triển trên dây thần kinh thính giác. Các khối u ở đầu, cổ hoặc não khác cũng có thể gây ù tai.

• Rối loạn mạch máu. 

Các tình trạng ảnh hưởng đến mạch máu – chẳng hạn như xơ vữa động mạch, huyết áp cao, mạch máu gấp khúc hoặc dị dạng – có thể khiến máu di chuyển qua các tĩnh mạch và động mạch của bạn với nhiều lực cản hơn. Những thay đổi về lưu lượng máu này có thể gây ra ù tai hoặc làm cho chứng ù tai trở nên đáng chú ý hơn.

• Các tình trạng mạn tính khác. 

Các tình trạng bao gồm tiểu đường, các vấn đề về tuyến giáp, chứng đau nửa đầu, thiếu máu và các rối loạn tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp và lupus đều có liên quan đến chứng ù tai.

Các yếu tố nguy cơ

Bất kỳ ai cũng có thể bị ù tai, nhưng những yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ của bạn:

• Tiếp xúc với tiếng ồn lớn. Những tiếng ồn lớn, chẳng hạn như tiếng ồn từ động cơ, máy cưa xích và súng cầm tay, là những nguồn phổ biến gây mất thính giác do tiếng ồn. Các thiết bị nghe nhạc di động cũng có thể gây giảm thính lực do tiếng ồn nếu phát lớn trong thời gian dài. Những người làm việc trong môi trường ồn ào – chẳng hạn như nhà máy và công nhân xây dựng, nhạc sĩ và quân nhân – đặc biệt có nguy cơ mắc bệnh.
• Tuổi. Khi bạn già đi, số lượng các tế bào lông hoạt động trong tai của bạn suy giảm. Gây ra các vấn đề về thính giác thường liên quan đến chứng ù tai.
• Giới. Nam giới dễ bị ù tai hơn.
• Sử dụng thuốc lá và rượu. Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc chứng ù tai cao hơn. Uống rượu cũng làm tăng nguy cơ ù tai.
• Một số vấn đề sức khỏe. Béo phì, các vấn đề về tim mạch, huyết áp cao và tiền sử bị viêm khớp hoặc chấn thương đầu đều làm tăng nguy cơ bị ù tai.

Các biến chứng

Ù tai ảnh hưởng đến mọi người theo cách khác nhau. Đối với một số người, ù tai có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Nếu bạn bị ù tai, bạn cũng có thể gặp phải:

• Mệt mỏi
• Căng thẳng
• Các vấn đề về giấc ngủ
• Khó tập trung
• Các vấn đề về bộ nhớ
• Trầm cảm
• Lo lắng và cáu kỉnh
• Nhức đầu
• Các vấn đề về công việc và cuộc sống gia đình

Điều trị các tình trạng liên quan này có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến chứng ù tai, nhưng có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.